પર્યુષણ નિબંધ
પર્યુષણ જૈન ધર્મનો પવિત્ર અને મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે. આ તહેવારને સંયમ, સ્વચ્છતા, આત્મશુદ્ધિ અને પર્યાવરણની સાથે જીવજાત પ્રત્યે કરુણાભાવ ધરાવવાનો અવસર માનવામાં આવે છે. પર્યુષણનો અર્થ છે “જ્ઞાન અને આધ્યાત્મિકતા તરફ આગળ વધવું”. આ તહેવાર આઠ દિવસો સુધી ઉજવવામાં આવે છે, અને જૈન ધર્મના અનુયાયીઓ આ સમયમાં ઉપવાસ, પ્રાર્થના અને પતિત્વ માટે પ્રયત્ન કરે છે.
પર્યુષણનો અર્થ અને મહત્વ:
પર્યુષણનો અર્થ છે “આત્માનું શુદ્ધિકરણ.” આ તહેવારનો મુખ્ય હેતુ છે આંતરિક શાંતિ પ્રાપ્ત કરવી અને પાપોનો પરિતાપ કરીને જીવનમાં સારું વર્તન અપનાવવું. આ તહેવાર દરમિયાન, જૈન ધર્મના લોકો ધર્મગુરુઓ દ્વારા ધર્મકથાઓ અને ઉપદેશો સાંભળે છે, અને તેમને જીવનમાં ઉતારે છે.
પર્યુષણના નિયમો અને ઉપવાસ:
પર્યુષણ દરમિયાન, જૈન ધર્મના અનુયાયીઓ ઉપવાસ કરે છે. કેટલાક લોકો આખા આઠ દિવસો સુધી કડક ઉપવાસ કરે છે, જ્યારે કેટલાક થોડા સમય માટે જમવાનું ટાળી દે છે અને ફક્ત પાણી લે છે. આ તહેવાર દરમિયાન અનુકંપા, દયા અને સહનશીલતા જેવા ગુણોને પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે. જૈન ધર્મમાં આ સમયમાં મન, વચન અને ક્રિયાથી કોઇને નુકસાન ન પહોંચાડવા પર ભાર મૂકવામાં આવે છે.
મિચ્છામી દુક્કડમ્:
પર્યુષણના અંતિમ દિવસે “મિચ્છામી દુક્કડમ્” ઉજવવામાં આવે છે. આનો અર્થ છે કે કોઈએ જો ભુલથી અથવા ઇરાદાપૂર્વક કોઈને દુઃખ પહોંચાડ્યું હોય, તો તે માટે માફી માગવી. આ દિવસે લોકો એકબીજાની ભૂલો માફ કરે છે અને આગળની નવી શરૂઆત કરે છે. “મિચ્છામી દુક્કડમ્” માનવમાત્ર વચ્ચે શાંતિ અને માફીનો સંદેશ આપવાનો એક સાર્થક પ્રયોગ છે.
પર્યુષણનો પ્રભાવ:
પર્યુષણ તહેવાર જૈન ધર્મના અનુયાયીઓમાં આધ્યાત્મિકતા, સહનશીલતા, અને સંયમના ગુણો વિકસાવવાનું કાર્ય કરે છે. આ તહેવાર તેમના જીવનમાં આત્મા સાથેનું સન્માન અને શ્રદ્ધાનો ભાવ વધારવામાં મદદ કરે છે. વ્યકિત જીવનમાં વિવેક, શાંતિ અને પાપોને દૂર કરવા માટે પ્રયત્ન કરે છે.
અંતમાં, પર્યુષણ તહેવાર પવિત્રતા, આધ્યાત્મિકતા અને આદરભાવનું પ્રતિક છે. આ તહેવાર દરેક વ્યક્તિને જીવનમાં સારું વર્તન અપનાવવા અને પાપોને દૂર કરવાનો સંદેશ આપે છે.
